توسعه‌یافتگی در ایران و مقایسه آن با کشورهای منطقه؛ سند چشم‌انداز

سند چشم‌انداز جمهوری اسلامی در افق 1404، ایران را کشوری توسعه‌یافته با جایگاه نخست اقتصادی در کشورهای منطقه (افغانستان، ارمنستان، آذربایجان، بحرین، گرجستان، ایران، عراق، اردن، قزاقستان، کویت، قرقیزستان، لبنان، عمان، پاکستان، قطر، عربستان سعودی، سودان، سوریه، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، امارات متحده عربی، ازبکستان و یمن) و رژیم صهیونیستی تصویر کرده است. بااین‌حال، این سؤال‌ها که سطح توسعه ایران و نیز جایگاه اقتصادی آن در میان کشورهای این منطقه چگونه تغییر یافته و آیا ایران می‌تواند در افق ترسیمی به چنین جایگاهی دست یابد؟ سؤال‌های بسیار کلیدی است که مقاله حاضر می‌کوشد تا با تلفیق هشت شاخص اساسی که همه مبین سطح توسعه قلمداد می‌شوند، جایگاه ایران را در میان کشورهای منطقه این سند ترسیم کرده و روند تغییرات آن‌ را طی یک دهه گذشته به تصویر کشد. بررسی توانایی دستیابی به جایگاه نخست منطقه، هدف دیگر تدوین این مقاله است. با استفاده از روش‌های امتیاز استاندارد شده، تاکسونومی عددی و تاپسیس، نتایج این پژوهش نشان‌دهنده آن است که ایران برای دستیابی به توسعه‌یافتگی و دستیابی به جایگاه نخست اقتصادی در بین کشورهای منطقه، مسیری بس طولانی در مدتی اندک در پیش‌رو دارد و این مسیر بدون برنامه‌ریزی صحیح و مدون میسر نیست.